Me Sahyadri April 2020

/ Sahyadri Geographic by Vivek Kale
 

 
 


 

Me Sahyadri
April 2020
Volume 7, number 4, # 93
Mysteries of Kolakewadi Cave
Please use minimum 1280 pixel horizontal screen resolution for viewing. Please be patient while all the images in webpage are loaded. Please do not use the images for any commercial use without permission. Text in Marathi and English is not exact translation. Please give sufficient time to allow the photographs to load. Special thanks to Ninad Bartakke for the contour map technology and all those who helped me during the compilation and for the help and guidance during the activity.
 
देशाची आर्थिक प्रगती व्हावी असे सर्व नागरिकांना वाटणे सहाजिक आहे. अर्थकारणामुळे मिळणारा रोजगार, समृद्धी यासाठी सर्वांनाच आर्थिक प्रगती हवी हवीशी वाटते. आर्थिक प्रगती होताना, त्याचा दिर्घकाळात समाजावर, निसर्गावर, वातावरणावर दुष्परिणाम होणार नाही याची काळजी घेणे महत्वाचे आहे. मनुष्याच्या भावी पिढ्यांना पाणी, शुद्ध हवा, योग्य वातावरण मिळत रहावे अशी भावना मनात रुजणे महत्वाचे आहे. वाढत्या आर्थिक प्रगतीमुळे नैसर्गिक संपदेवर ताण येतो. प्रगतीसाठी प्रदुषण होते. जंगले, माळराने, व इतर अधिवास नष्ट होतात. वसुंधरेवर रहाणाऱ्या इतर जीवांचा मात्र मनुष्य फारसा विचार करत नाही. आर्थिक प्रगती करताना, मनुष्य निसर्गाची हानी करत आहे. मुळताच माणसाला निसर्गाचे महत्व समजणे हे सध्याच्या आपल्या प्रगत जीवनशैली मुळे अवघड झाले आहे. आर्थिक प्रगती, समाजाची प्रगती व निसर्ग संपदेची निगा, यांचा समतोल राखणे काळाची गरज आहे.
सह्याद्री (पश्चिम घाट) हा एक नैसर्गिक संपदेचा, वैविध्यतेचा, भौगोलिक व ऐतिहासिक ठेवा आहे. वाढत्या मानवी अतिक्रमणाचा, सह्याद्रीच्या विविध घटकांवर होणारा दुष्परिणाम भविष्यात आपल्यालाच धोका निर्माण करेल, यात शंका नाही. शुद्ध पाणी, हवा व उर्जा, भावी पिढीला मिळण्यासाठी, नंद्यांचे उगम असलेला सह्याद्री व त्याभागातील जंगले टिकवणे महत्वाचे आहे. सह्याद्रीच्या महत्वाच्या घटकांचे महत्व छायाचित्रांद्वारे प्रकट करण्याचा मी येथे प्रयत्न केला आहे. येथील पक्षी, प्राणी, वनस्पती, अधिवास, किल्ले व लेणी अशा विविध विषयांबद्दल आपण समजुन घेऊ.
As the economic development has taken the center stage, the balance between the environmental sustenance and socio economic development will be under the scanner. As most experts with balanced views have proclaimed, Indian wildlife and ecological system sustenance will be under threat, unless precautions are taken with the help of appropriate research and long term national interests. As we encounter the economic development, many habitats which indirectly or directly help sustainable development will be damaged. The awareness to gauge the success by sustainable development and not by year to year growth is a distant dream any environmentalist will assume in current scenario.
Western ghats, or Sahyadri as we all call it as, is a treasure trove of spectacular landscapes, biodiversity, flora, fauna, some amazing geological wonders and man made monuments. With the increasing pressure from human encroachment, all these elements are under stress and in turn are under depletion. Western ghats should be left untouched by human beings, to protect their future generations from getting short of resources, such as water, energy and clean air. The important elements of western ghats, which need protection are highlighted in the new version of Photo journal, Me Sahyadri Magazine.
 

 

““
 
Me Sahyadri – May 2020
 
 

 

““ 
The banner has been published here to improve the awareness of the trekkers and tourists visiting the various mountain forts, mountains in north western ghats. Please avoid accidents, by following good outdoor ethics such as no swimming in cisterns at mountain forts, no rock climbing without proper technical equipment and expertise. Please do not adventure, trek with any group or individually without understanding the risks associated. The frequency of the solo trekker fatalities have increased recently. Please strictly avoid solo treks. Please also avoid treks to mountains in large commercial groups, as it leads to damage to biodiversity of these high elevation ecological islands. Please respect the wildlife and biodiversity of the region. This has become more important as the ever increasing human interference is leading to severe damage to fragile ecosystems. Please be aware of the wildlife and biodiversity of the mountains before visiting these mountains. Please follow outdoor ethics. Follow ASI and Forest department rules. The concept of use of symbols for outdoor ethics was conceived and designed by "Sahyadri Trekker Bloggers Group".
 
 

 

 
M.4. Kolakewadi hill north face , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
कोळकेवाडी लेणी समुह कुंभार्ली घाटाच्या दक्षिणेला सह्याद्रीच्या मुख्य डोंगर रांगेत आहे. कोळकेवाडी लेणी समुद्रसपाटीपासुन अंदाजे ६२० मीटर उंचीवर कोरली आहे. कोकणात, कोळकेवाडी नावाचे गाव आहे. तर घाटमाथ्यावर नवजा नावाचे गाव आहे. या दोन्ही गावांना जोडणारा घाटरस्ता पुर्वी असावा. कोळकेवाडी समुद्रसपाटी पासुन अंदाजे १२० मीटर उंचीवर आहे. लेणी पायथ्यापासुन अंदाजे ५०० मीटर उंचीवर आहेत. सध्या घाटमाथ्यावर सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पाचे संरक्षित जंगल असल्याने आणि तेथे जाण्यास मज्जाव आहे. घाटवाट नक्की लक्षात येत नाही. कोळकेवाडी च्या दक्षिणेला सध्याचा कुंभार्ली घाटमार्ग आहे. कराड पाटण या कोयना खोऱ्यातील महत्वाच्या व्यापारी केंद्रांना कोकणातील चिपळुण ला जोडणारा हा मार्ग आहे. प्राचीन काळी कऱ्हाड महत्वाचे व्यापारी केंद्र होते. चिपळुण जवळच्या वसिष्ठी खाडीतुन समुद्रमार्गे व्यापार होत असावा. या व्यापारी मार्गावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी हा लेणीसमुह स्थानिक राज्यकर्त्याने कोरला असावा.
Kolakewadi Caves are located south of Kumbharli Ghat in the main ridge of western ghats. The Cave is located at the altitude of about 620 meter altitude above mean sea level. The level of base village Kolakewadi is about 120 meter above mean sea level. So from the village the caves are at about 500 meter higher elevation. The location of the caves is close to the ridge top (Ghatmatha). The caves are accessible only from the Konkan (Kolakewadi) and not from deccan plateau (Ghatmatha). The caves are located on the hill which is disconnected from the main ridge. There is no village at the top of the ridge in this area, and the area at the top is reserved and restricted as it is part of Koyna National Park. The nearest village on the ridge is Navaja which is at the border of national park. There are several valleys created in this area due to erosion of the main ridge. Kolakewadi Caves are located on the extension hill of the main ridge. Due to the close proximity to the ancient trade route connecting Karad region on the deccan plateau and Chiplun in Konkan region, the caves must have been used either to control the trade route or for some unknown religious activities. Vasishti creek at Chiplun must have served as important gateway for the overseas trade. The distance between Kolkewadi and Chiplun is about 25 km.
 

 

 
M.5. Kolakewadi hill north face, Kolakewadi Cave, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
पावसाळ्यात या भागात तुफान पाऊस होतो. अशा पावसाळ्यात येथे पोहोचणे खुप कठीण आहे. कोळकेवाडी ची लेणी घाटमाथ्याजवळ कोरली असल्याने पावसाळ्यात येथे कोसळणाऱ्या दरडीचा कोरिव काम करणाऱ्या कारागीरांना सामना करावा लागला असावा. या भागातील दगड सच्छिद्र आणि ठिसुळ असल्याने त्यांची अडचण अजुन वाढली असावी. अशा अडचणी कदाचित कारागिरांना आधीच लक्षात आल्या नसाव्यात. त्यांचा अनुभव कमी पडला असावा. यामुळेच लेणी चे कोरिव काम अर्धवट सोडलेले दिसते. स्थानिक लोक या लेणी समुह असलेल्या डोंगराला कोळकेवाडीचा दुर्ग असे संबोधतात. त्यांच्या मते हा कोण्या कोळी राजाचा किल्ला आहे. कोळकेवाडी गावाच्या नावातला कोळी आणि स्थानिकांच्या मनातल कोळी राजा, यावरुन तसे खरे असण्याची दाट शक्यता आहे. कोळकेवाडी लेणीसमुहात कुठे ही हीनयान किंवा महायान बुद्ध धर्माशी निगडीत स्थापत्य आढळत नाही. प्राथमिक अंदाजानुसार हा लेणीसमुह एखादया स्थानिक राजाचा किल्ला असावा असे वाटते. कुंभार्ली घाटापासून थोड़्या अंतरावर असलेला हा लेणीसमुह दुर्गम आणि आडवाटेला आहे.
Though the caves are located close to the top of the ridge due to a cut in the ridge extension, there is no traceable route from the caves to the deccan plateau. This probabaly indicates that the hill with caves is isolated from top deccan plateau and was probabaly used as a fort or checkpost to monitor Kumbharli pass or nearby pass. However with context to road today, the cave is located at very remote location. The region witnesses heavy rainfall in Monsoon, making the caves almost non accessible in that time period. Also the rock is of very poor quality and is brittle. The caves are incomplete and seems to have been left abondoned. But architecturally the caves are different than the typical buddhist caves and it looks like these caves are secular caves probabaly carved to house and support the checkpost/fort on the trade route.

 

 

 
M.7 Kolakewadi hill north face, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
कोळकेवाडी येथे काही लेणी सोडली तर बहुतेक सर्व लेणी आणि पाण्याची टाकी अत्यंत दुर्गम ठिकाणी कड़्याच्या उभ्या कातळात कोरल्या आहेत. येथे एकूण २९ लेणी/पाण्याची टाकी आहेत. या लेणीसमुहाचे एकूण तीन भाग करता येतील. यातील एक समुह डोंगराच्या उत्तरेकडील कड़्यावर (क्रमांक १ ते १६) कोरला आहे. तर दुसरा समुह अजुन अवघड ठिकाणी डोंगराच्या दक्षिण कड़्यावर कोरला आहे. इतर क्रमांक १८ आणि १९ लेणी/पाण्याची टाकी इतरत्र कड़्याच्या पायथ्याला कड़्यात कोरली आहेत. सर्वात वर डोंगर माथ्यावर जुन्या घरांचे जोते आढळतात. येथे काही वीरगळी आहेत. या चित्रनिबंधात, लेणी १ ते ९ याबद्दल माहिती दिलेली आहे.
At Kolkewadi except couple of caves almost all the caves are located on the precipitous cliff and are not easily accessible. There are mainly three groups of caves here. One of the cave group (Cave # 1 to 16) is located on the north cliff face of the hill. The second group is located on the south cliff face of the hill. (Cave # 17 to 27). The other caves such as Cave # 28 and water cistern # 29 are located at the base of the cliff in hill top. In this photoessay the Cave # 1 to Cave # 9 from the North Face Group are described. There are some remains of ruins of old settlement and few hero stones at the top of the hill.
 

 

 
1.1. Slot arrangement on the narrow ledge on the way to top, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
3.1. Slot/drain from Cave 4,5, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
कोळकेवाडीच्या डोंगरावर चढण्यास अंदाजे २ तास लागतात. डोंगरमाथ्यावर पोहोचण्याच्या आधी, जंगल ओलांडल्यानंतर एक धार लागते. डोंगराच्या या धारेवरुन वर जाताना शेवटच्या टप्प्यात धार आडवी सपाट होते. या धारेवर तीन ठिकाणी खंदकासारखे चर खोदले आहेत. अंदाजे १ मीटर खोल, धारेच्या रुंदीएवढे लांब आणि २-३ मीटर रुंद असे हे चर ओलांडण्यासाठी चरात उतरावे लागते. एखाद्या शत्रु ला किल्ल्यावर जाण्यापासुन अवरोध करणारा एकप्रकारचा हा अडथळा आहे. असे तीन चर येथे आढळतात. यावरुन हा लेणीसमुह किल्ला आहे ही शंका बळावते.
After climbing the gradual inclination of the Kolakewadi hill, one reaches a narrow ledge. Above this ledge there is a hill cap with vertical precipitous cliff on all of its sides. On this narrow approach at the base of the hill cap, there are three places where the path has been abruptly cut by small slots. These slots are of the width of the ledge and are about 0.8 to 1 meter deep. The visitor walking along the ledge has to climb down in to this slot and again climb up on the other side after crossing the slot which is about 2 to 3 meter in length. This may be an obstruction to any intruder. This indicates that the Cave complex is probabaly secular and belonged to some local king who wanted to defend the hill, from outsiders. These slots are numbered as Slot # 1 to Slot # 3.
 

 

 
3.2. Layout of caves 3,4,5, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
लेणी (क्रमांक ४) : अरुंद धारेवरुन वर चढत गेल्यावर कोळकेवाडीचा माथ्यावरचा डोंगर दिसतो. या डोंगर माथ्याला सर्व बाजुने उभा कडा आहे. याच्या उत्तरे बाजुस लेणी समुह आहे. पाच सहा पायऱ्या उतरल्यावर आपण लेणी क्रमांक ४ च्या आवारात पोहोचतो. येथे उजवीकडे खालच्या पातळीत लेणी क्रमांक ४ आहे. येथे उतरण्यासाठी पायऱ्या आहेत. लेणी चा आकार अंदाजे ४.३५ मीटर रुंद, ४.१/१.४ मीटर लांब आणि २.६ मीटर उंच आहे. या लेणी चा वापर राहण्यासाठी किंवा पाणी साठवण्यासाठी झाला असावा. येथे पावसाळ्यात पाणी साठत असावे. लेणी आकाराने बेढब आहे.
Cave # 4 : After walking along the narrow ledge one reaches the base of the hill cap having precipitous cliff. After climbing the cap halfway, there is a narrow approach to the north face cliff. There are few steps, climbing down these steps, one reaches the narrow open space outside the cave (# 4). After climbing down the steps one can enter the cave which is at the level below the level of open space around. The cave is not exactly rectangular and has arbitrary shape. All the walls however are verticle. Wether the cave was used for dwelling or as water cistern is not clear. There is a likely hood that water must be getting accumulated in this cave in monsoon. The cave is about 4.35 meter wide, 4.1/1.4 meter in length and 2.6 meter in height.
 

 

 
4.1. Cave # 4, Kolakewadi Cave , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
लेणी (क्रमांक ५) : लेणी क्र्मांक ४ च्या आवारात एक लहान चर आहे. आवारातले पाणी दरीत वाहुन जावे म्हणुन येथे एक अरुंद चर आहे. पुर्वेकडे एक मोठी लेणी कोरली आहे. या लेणीच्या तीन बाजुला भिंत आहे. तर वर छत नाही. कदाचित पुर्वी वर लाकडी छत असावे. हे उघडे दालन अंदाजे २.५ मीटर रुंद, ६ मीटर लांब आणि २/३ मीटर उंच आहे.
Cave # 5 : Outside the cave # 4, there is a slot which opens in to the valley. This is probabaly prepared as a drain. Further to the east there is a open rock cut chamber (open to sky), with walls on 3 sides. This chamber covered by a wooden roof at the top must have been used for dwelling in the past. The open chamber is about 2.5 meter wide, 6 meter in depth and 2/3meter in height.
 

 

 
4.2. Cave # 4, Kolakewadi Cave , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
4.3. Cave # 4, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
4.4. Cave # 4, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
4.5. Cave # 4, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
6.1. Cave # 6, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
लेणी क्रमांक ६ : लेणी ५ च्या पूर्वेला कड़्यात एक मोठी लेणी आहे. लेणी बाहेरच्या जमिनीच्या पातळीखाली कोरली आहे. पावसाळ्यात यात पाणी साठत असावे. कदाचित याचा उद्देश पाण्याची टाकी असा असावा. लेणी चा आकार अंदाजे ३.८/८.५ मीटर रुंद, ७.५ मीटर लांब आणि ३.५/४.५ मीटर उंच आहे. याचे छत उतरत्या पायऱ्यांसारखे असुन त्याच्या दोन पातळ्या आहेत. बाहेरच्या बाजुला आणि आत खुप दरड आणि माती असल्याने याचा दर्शनी भाग बुजला आहे. एका लहान खिंडारातुन आत प्रवेश करता येतो. आतल्या बाजुला छतात दोन स्तंभांचे अवशेष पहावयास मिळतात.
Cave # 6 : Further to the east the chain of the excavations continue. Beyond Cave # 5, there is a large cave/cistern most of which is not under rubble. At the entrance of the cave/cistern is completely under rubble. Through a narrow opening through this rublle, one can enter the cave chamber. Again here the level of the cave is below the surrounding area. This is probabaly a large water cistern. The ceiling of the cave cistern is carved in 2 steps (levels), indicating the urge to go to lower level for creating the final chamber. This chamber has two pillar stumps which can be seen hanging from the roof. There is a likely hood that water must be getting accumulated in this cave in monsoon. The cave is very large and is about 3.8/8.5 meter wide, 7.5 meter in length and 3.5/4.5 meter in height.
 

 

 
6.2. Cave # 6, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
6.3. Cave # 6, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
6.4. Cave # 6, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
6.5. Cave # 6, Kolakewadi Caves
 
 

 

 
6.6. Layout of Cave # 6, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
7.1. Water cistern # 7, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
पाण्याची टाकी क्रमांक ७ आणि ८ : लेणी क्रमांक ६ च्या पूर्वेस लेणी आणि पाण्याची शृंखला आहे. लेणी क्रमांक ६ च्या बाजुला सात आणि आठ क्रमांकाच्या पाण्याच्या टाकी आहेत. या टाकीत सध्या माती आणि दरड भरलेली असल्याने या टाकींच्या खोलीचा अंदाज येत नाही.
Water cisterns # 7, 8 : Further to the east the chain of the excavations continue. Beyond Cave # 6, there are two small open water cisterns. These water cisterns are filled with rubble and the exact depth of these water cisterns can not be ascertained.
 

 

 
8.1. Water cistern # 8, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.1. Cave # 9, Kolakewadi Caves , Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.2. Cave # 9, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
लेणी क्रमांक ९ : लेणी ६ च्या पूर्वेला असलेल्या पाण्याच्या टाकींपुढे कड़्यात एक लेणी गट आहे. या गटात एकुण चार लेणी (क्रमांक ९ ते १२) आहेत. यात ९ क्रमांकाच्या लेणी समोर मोकळी जागा आहे. कोळकेवाडी च्या लेणीसमुहात सर्वात वैशिष्ट्यपूर्ण लेणी ९ आहे. या लेणीत दर्शनी भागात उजवीकडे एक मोठा कोनाडा कोरला आहे. लेणीचा आकार अंदाजे ३.६ मीटर रुंद, ६.२ मीटर लांब आणि ३/४.५ मीटर उंच आहे. या लेणीत एक मधला मजला (माडी) आहे. या मधल्या मजल्याच्या दर्शनी भागाच्या भिंतीत दोन लहान खिडक्या आहेत. तर मध्यभागी थोडे कोरिव काम केले आहे. चार पाकळयांच्या चिरायती फुलांचा एक संच येथे कोरला आहे. अशी रचना इतर कोणत्याही बौद्ध लेणीत नसल्याने आणि इतर कोणतेही हिनयान किंवा महायान पंथाशी निगडीत स्थापत्य येथे नसल्याने या लेणीचा संबंध धर्माशी नसुन कोण्या राज्यकर्त्याशी होता असे वाटते. या लेणीच्या डावीकडे लेणी १२ मध्ये प्रवेश करता येइल असे लहान द्वार आहे. तर मागच्या भिंतीत असलेल्या एका उंच कठड़्यावरुन एका बाजुला मधल्या मजल्यावर जाता येते. तर दुसऱ्या बाजुला एका लहान भगदाडातुन आत असलेल्या लेणी क्रमांक १० मध्ये प्रवेश करता येतो. या कठड़्यावरुन मधल्या मजल्यावर जाण्यासाठी लाकडी शिडी होती असावी. तशा खुणा येथे कातळात दिसतात.
Cave # 9 : Further to the east the chain of the excavations continue. Beyond Cave # 6, and water cisterns 7 and 8. There is a group of interconnected caves (# 9 to 12). The Cave $ 9, is the most important cave of all the caves at Kolakewadi, for the simple reason that it has some defined architecture and few traces of ornamentation. The cave has open space in front of which at the edge of the cliff. On right side in this open speace there is a Niche carved in the side wall. The cave has a mazenine floor. The mazenine floor also is completely rock cut. By climbing up the high step near the back wall one can reach the mezenine floor with great difficulty. There are socket marks indicating that there was a wooden way to reach the mazenine floor from this high step in the back wall. The façade of the mazenine floor is a wall, with two openings on either side. There are traces of ornamentation on this façade of mazenine floor. The ornamentation mainly consist of the array of deeply carved out, array of four petal flower design. The affiliation of this ornamentation needs to be studied. On the face of it the ornamentation looks like a typical mediveal ornamentation. The cave is large and is about 3.6 meter wide, 6.2 meter in length and 3,4.5 meter in height (including height of mazenine floor). There is an entrance to Cave (Open chamber # 12) on right side and the entrance to inner Cave # 10 after climbing up the high step wall in the back wall of the cave #9, through a narrow opening.
 

 

 
9.3. Cav # 9, Kolakewadi Caves
 
.
 

 

 
9.4. Cave # 9, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.5. Cave # 9, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.6. Cave # 9, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.7. Cave # 9, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.8. Layout, Cave # 9, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 

 

 
9.9. Layout, Cave # 9-12, Kolakewadi Caves, Ratnagiri district, Maharashtra, India
 
 
 
References :
1. Gazetters of Bombay Presidency, Ratnagiri District, Volume XVIII, 1885.
 
 


For any queries and suggestions contact at kale_v@rediffmail.com